Effecten van Koude op Atopische Huid

Atopische dermatitis kan getriggerd worden door genetische factoren (bv. atopische aanleg, andere allergieën), maar ook door leefgewoonten (bv. voeding, aero-allergenen, infectueuze stoffen, kledij, emotionele stress) of externe factoren, die de huidbarrière aantasten en zo leiden tot bepaalde dermatologische symptomen.

Wat zijn de symptomen?

De meest voorkomende vorm is infantiele dermatitis (bij kinderen jonger dan 2), die rond de leeftijd van 3 maanden opduikt met uitslag op de wangen. Symptomen zijn erytheem (roodheid), excoriaties, papulo-vesikels of excudaat (sijpelende huidzones), die dan evolueren naar korsten en hevige jeuk, wat aanleiding geeft tot onbehagen en slaapstoornissen.

Een andere vorm van de aandoening is juveniele dermatitis (bij kinderen vanaf 2 jaar) die als dusdanig begint, of als een evolutie van de vorige vorm. In dit geval zijn de leasies minder acuut, meer bepaald in de flexiegebieden (bv. ellebogen, achterkant van de knieën, vouwen in de nek, handen en polsen) en evolueren naar plaques met lichenificatie (huidverdikking), erytheem of jeuk. De huid is aanhoudend droog (xerose) en moet worden verzorgd met specifieke crèmes.

Bij tieners en volwassenen komt atopische dermatitis veel minder vaak voor (minder dan 10% van de gevallen). Meestal gaat het op restsymptomen (op handen, oogleden) en intense huiddroogheid.

Waarom is atopische dermatitis erger in de winter? Extreme temperaturen en droge lucht in de winter zijn sterke triggerfactoren voor atopische dermatitis, doordat ze de huid snel doen uitdrogen en daarna de huidbarrière beschadigen, wat uiteindelijk kan leiden tot infectie. In dit geval zijn topische antibiotica en behandeling nodig, en kan de huid door de geneesmiddelen extra gevoelig worden en tijdelijk ongemak geven.

Wat is de ideale behandeling? Buitenshuis is het belangrijk de impact van de kou op de huid te beperken door handschoenen, een sjaal en kledij in natuurlijke vezels te dragen en een emolliërende crème op het gezicht aan te brengen.

Daarom is het heel belangrijk om weten dat bij lage buitentemperaturen en geringe luchtvochtigheid constant emolliërende producten moeten worden aangebracht, zonder een dag over te slaan, met daarnaast acute behandeling in geval van duidelijke letsels. Hou douches ook kort, laat het water niet te warm worden en gebruik speciale wasgels.

Hoe behandel je atopische dermatitis die verergerd is door blootstelling aan de kou?

De dermatoloog schrijft een behandeling voor op basis van het stadium, het klinisch uitzicht en de symptomen. De aanvalsbehandeling bestaat uit topische corticosteroïden of calcineurine- inhibitoren, systemische antihistamines om de jeuk te verlichten, aangevuld met een hydraterende crème (emolliens). Het is van belang dat patiënt en arts goed samenwerken. De duur van de behandeling hangt af van de evolutie. De belangrijkste prioriteit is de huid tot rust brengen en de vicieuze cirkel van jeuk en krabben onder controle krijgen.

Wat is de prognose en wanneer moet de behandeling worden stopgezet?

Over het algemeen geeft de behandeling goede resultaten en neemt de frequentie van opstoten getriggerd door interne en externe factoren gestaag af. Belangrijk is dus om de huidbarrière optimaal intact te houden door de verzorgingsroutine goed te blijven aanhouden. Voor ernstige, gegeneraliseerde en behandelingsresistente atopische dermatitis is er tegenwoordig een nieuwe generatie systemische behandelingen die de symptomen verminderen.

Mijn ervaring is dat patiënten die goed geïnformeerd zijn en het voorschrift van hun arts naleven, een duurzame verbetering zien, met steeds minder opstoten en dus een betere levenskwaliteit.

Conclusies – Praktisch advies

Algemene maatregelen – triggerfactoren opsporen en uitsluiten, voeding, luchtvochtigheid, onaangepaste hygiëne en kledij, extreme temperaturen vermijden
Specifieke behandeling – onmiddellijk, aangepast aan de laesies – en op lange termijn
Onderhoudsbehandeling –dagelijks emolliens blijven smeren
Zoek geen heil in natuurlijke therapieën, remedies of mirakelproducten, want die kunnen de laesies verergeren en de werking van behandelingen bemoeilijken.

^{Bibliografie:}

^{1. Fitzpatricks - Color Atlas and Synopsis of Clinical Dermatology}

^{2. Jean L. Bologna - Dermatology Essentials}

^{3. V. Pătrașcu – Boli dermatologice și infecții sexual-transmisibile Dr. Andreea Rotaru – M.D., dermatoloog}