Alles weten over de 4 belangrijkste oorzaken van acne (om die efficiënt aan te pakken)

Iedereen weet wat acne is: puistjes, zwarte puntjes en rode bultjes die altijd op het verkeerde moment opduiken. Maar waarom worden sommigen geplaagd door acne en anderen niet?

Acne is een ontstekingsziekte van de talgklierfollikel, dat is het zakje waar de haren op de huid in verankerd zitten. Die bevinden zich op het volledige lichaamsoppervlak, behalve op de handpalmen en de voetzolen… twee plaatsen waar men inderdaad nooit puistjes heeft.

De talgklierfollikel bestaat uit een haar en een talgklier, die huidsmeer (sebum of talg) afscheidt. Acne is het gevolg van een functiestoornis die verband houdt met diverse onderling samenhangende verschijnselen: hyperseborroe (hoewel acne ook kan voorkomen op een droge huid), hyperkeratinisatie, bacteriële proliferatie, maar ook deels erfelijke aanleg.

Is acne een aandoening die alleen bij een vette huid voorkomt?

Ja en neen. Er ligt altijd een sebumprobleem aan de basis van de imperfecties. Maar met name bij volwassen acne gebeurt het vaak dat de patiënten last hebben van puistjes en noduli, maar tegelijk een broze, gedehydrateerde huid hebben, soms zelfs met plaatselijke schilfering. De klassieke biologische oorzaken volstaan dus niet om de letsels te verklaren.
In die gevallen ligt de verklaring voor de acne in de effecten van dysseborroe, die bijdraagt tot de dehydratatie van de huid, door een verstoord evenwicht van het huidmicrobioom, door onaangepaste hygiëne- en verzorgingsproducten, maar ook door de nevenwerkingen van jarenlange agressieve acnebehandelingen.

Hyperkeratinisatie: verdikking van de huid

Hyperkeratinisatie is een overmatige vermenigvuldiging van cellen in de wand van het talgklierkanaaltje, die leidt tot de vorming van een “propje” en verhindert dat het sebum normaal naar buiten vloeit.

Het gevolg is dat zich comedonen (mee-eters) gaan vormen, kleine "bultjes" die ofwel de kleur hebben van de huid (gesloten comedo, wit puntje of microcyste) en de huid een korrelig uitzicht geven, ofwel in het midden een zwart puntje vertonen (open comedo) dat ofwel veroorzaakt is door oxidatie van huidlipiden door blootstelling aan de lucht ofwel door de aanwezigheid van melanine (huidpigment) aan het oppervlak van de mee-eter. In dit stadium gaat het om retentionele acne.

Bacteriële proliferatie: bacteriën die zich sterk vermenigvuldigen

Sebum (talg) vormt het ideale voedingsmilieu voor bepaalde bacteriën, in het bijzonder voor Cutibacterium acnes (voorheen Propionibacterium acnes genoemd).

Deze bacterie bevindt zich normaal bij ieder mens op en in de huid. Maar door de vorming van een talgpropje ontstaat een zuurstofarm milieu, dat ideaal is voor de proliferatie van deze bacterie, die sterk gaat woekeren in het talgklierkanaaltje.

Tegenover die agressie gaat het organisme zich verdedigen en reageert met een ontsteking. De mee-eter transformeert dan in een pijnlijke rode pukkel, ook papel genoemd, met soms een kopje erop dat een gelig vocht bevat. Nu is de toestand geëvolueerd naar inflammatoire acne.