Op welke leeftijd begint atopische dermatitis ?

Atopische dermatitis is een ontstekingsziekte van de huid die hevige jeuk veroorzaakt en een chronische evolutie vertoont.

Volgens de statistieken hebben 10–20% van de kinderen en 1–3% van de volwassenen atopische dermatitis, en de prevalentie van de aandoening is in de laatste 30 jaar verdriedubbeld, vooral in de geïndustrialiseerde landen. In de Scandinavische landen is de incidentie van atopie zeer hoog (25%).

Over het algemeen ontstaat atopische dermatitis in de kindertijd, in 85% van de gevallen vóór de leeftijd van 5 jaar, en in 55% van de gevallen in het eerste levensjaar. In 10-15% van de gevallen begint het na de leeftijd van 15 jaar, en in 5% van de gevallen na de leeftijd van 40 jaar. De gemiddelde leeftijd waarop de aandoening zich manifesteert is rond 8 maanden, maar in meer dan 1/3 van de gevallen verschijnt ze al vóór de leeftijd van 3 maanden. Het belangrijkste gemeenschappelijke symptoom is jeuk.

Bij baby’s en peuters (0–2 jaar) hebben de laesies een eczemateus uitzicht met erytheem, oedeem, vesiculatie en exsudatie, en doen zich vooral voor op de wangen, de kin, het voorhoofd, in het midden van het gezicht, en soms op de ledematen en de romp, waar ze de vorm van nummulair eczeem aannemen. Tegen de leeftijd van 2 jaar begint xerose te verschijnen. Na de leeftijd van 2 wordt de huiduitslag chronisch, in de vorm van sterk jeukende gelichenificeerde plaques op het flexiegebied van de ledematen, de enkels en achter de oren.

Op de schoolgaande leeftijd zijn er gelichenificeerde plaques met supergeïnfecteerde krabsporen op de handruggen en -vouwen.

Op volwassen leeftijd overwegen gelichenificeerde laesies, met daarbij geïnfiltreerde papels en excoriaties. Het klinisch beeld van atopische dermatitis wordt gekenmerkt door polymorfe laesies: droge en ruwe huid, gelichenificeerde plaques, papels van verschillende grootte, soms met eczeemlaesies. Typisch voor deze aandoening bij volwassenen is behandelingsresistentie van laesies op de handen, achter de oren en rond de mond. Andere veel voorkomende klinische symptomen zijn xerose, keratosis pilaris, palmaire hyperlineariteit, droge dermatitis op de handen, tepeleczeem, chronische angulaire cheilitis (ontsteking van de lippen), pityriasis alba in het gezicht, perifolliculair eczeem, bleke gelaatskleur, periorbitaal pigment, Dennie-Morgan plooien, recidiverende conjunctivitis, bilateraal cataract, wit dermografisme, vatbaarheid voor frequente huidinfecties.

In 30–35% van de gevallen hangt atopische dermatitis samen met andere aandoeningen, zoals: atopische condities (bronchiale astma, vasomotorische rhinitis), diverse allergische stoornissen (urticaria, dermatitis, insectenbeten), immuundeficiëntie (Wiskott-Aldrich syndroom, Buckley syndroom, ziekte van Louis-Bar), auto-immuunziekten (vitiligo, pelage), stofwisselingsziekten (fenylketonurie, amyloidose), genodermatose (ichthyosis, Netherton syndroom, ectodermale dysplasie).

"Aanvang van de ziekte in de kindertijd en persistentie op volwassen leeftijd is de premisse voor exacerbatie van atopische dermatitis."

Dr Ciocan Mihaela – MD, Dermatology & Venerology

Belangrijke punten om te onthouden

Zonder adequate behandeling kan pruritus een zware impact hebben op de levenskwaliteit van kinderen en baby’s, maar ook van volwassenen, en leiden tot slaapstoornissen, onrust, frustratie, een laag zelfbeeld, depressie, sociale fobie, stress en isolement van collega’s of familie.
Naast het aanpakken van de acute fase wordt ook het verminderen van het aantal opstoten steeds belangrijker voor een goed verloop, en het herstellen van het huidmicrobioom kan een beduidende verbetering opleveren.
De behandeling van atopische dermatitis houdt een voortdurend gevecht in met superinfectie, droge huid, ontsteking en pruritus. Het aanbrengen van emollientia gaat huiddroogheid en onrechtstreeks ook jeuk tegen.